Ο Πληγωμένος Αετός (Άγιος Γρηγόριος ο Θεολόγος)

Ομοτίμου καθηγητή Παπαδόπουλου Στυλιανού

Π Ρ Ο Λ Ο Γ Ο Σ

Ο Γρηγόριος Θεολόγος έχει θείο φωτισμό και ιερή μεγαλωσύνη. Έτσι ο συγγραφέας των κοινών μέτρων δεν μπορεί να κατέβει σε όλο το βάθος του. Οφείλει όμως να προσπαθήσει. Ο Θεός χάρισε τους αγίους, ανέδειξε τους θεολόγους, για να έχουμε όλοι παρηγοριά και ορθή πίστη, ορθό φρόνημα. Επομένως, πρέπει να τους γνωρίσουμε, λίγο ή πολύ, όσο επιτέλους δώσει ο Θεός, όσο βοηθήσουν οι άγιοι κι όσο προσπαθήσει ο συγγραφέας -καλύτερα: όσο αγαπήσει ο συγγραφέας τον άγιο.

Η ταπεινότητά μου και αγάπησε και προσπάθησε. Άλλωστε, ποιος γνώρισε, έστω και λίγο, τον άγιο Γρηγόριο το Θεολόγο και δεν τον αγάπησε -καλύτερα: δε σαγηνεύτηκε!

Το 1991 κυκλοφορήθηκε η επιστημονική μας έρευνα "Γρηγόριος ο Θεολόγος. Σπουδή του βίου και του έργου του" *. Εκεί εξονυχιστικά διερευνήσαμε τα ιστορικοφιλολογικά προβλήματα στις παντός είδους πηγές και μελετήσαμε τα προβλήματα, που αφορούν στο Γρηγόριο. Ενίοτε φτάσαμε και σε συμπεράσματα, διαφορετικά από αυτά, στα οποία κατέληξαν παλαιότεροι και σύγχρονοι ερευνητές.

Το βιβλίο, αγαπητέ αναγνώστη, που τώρα κρατάς, αποτελεί λεπτομερέστερη και αφηγηματική παρουσίαση των πραγματικών δεδομένων της ζωής και της δράσης του μεγάλου Θεολόγου μας.

Εκεί, το ύφος της γλώσσας ήτανε άλλο, αυτό που ταιριάζει στην έρευνα. Εδώ, έπρεπε να επικρατεί πιο ελεύθερο ύφος, ας πούμε λογοτεχνικό.

Στις σελίδες του βιβλίου αναφέρονται πολλά δευτερεύοντα πρόσωπα, τα οποία συνδέονται με το Γρηγόριό μας ή βρεθήκανε κοντά του: αυτοκράτορες, κληρικοί, αξιωματούχοι, φίλοι, συνεργάτες, πνευματικά τέκνα, συγγενείς, απελευθερωμένοι δούλοι, παραλήπτες επιστολών του και αντίπαλοι. Τα πρόσωπα αυτά είναι όλα υπαρκτά και παίξανε το ρόλο τους.

Με σεβασμό και προσοχή αναλύθηκαν κείμενα, αποκρυπτογραφήθηκαν αναφορές ή νύξεις του ιδίου του Γρηγορίου και έγινε συνδυασμός εγκατασπαρμένων εδώ κι εκεί στοιχείων. Όλα, για να δοθεί, όσο επιτρέψανε οι μικρές μας δυνάμεις, πλήρες το πανίερο άγαλμα του πληγωμένου αετού της θεολογίας.

ΣΤΥΛΙΑΝΟΣ Γ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ

ΚΑΘΗΓΗΤΗΣ ΠΑΝΕΠΙΣΤΗΜΙΟΥ ΑΘΗΝΩΝ